Sách Romain Gary - Giáo dục Châu Âu
Nhà xuất bản Hội Nhà Văn
Nhà phát hành : Công Ty TNHH Văn Hóa Đông Tây
Năm phát hành : 2023
Tác giả : Romain Gary
Người dịch : Cao Việt Dũng
Số trang : 318
Khổ : 13.5 x 20cm
Trọng lượng : 500gr
ISBN : 9786044736655
Lịch sử văn bản Giáo dục châu Âu không hề đơn giản.
Khoảng cuối năm 1943, Romain Gary viết xong version đầu tiên của cuốn tiểu thuyết (bằng tiếng Pháp); nhan đề của nó là La Forêt engloutie (tức là “Khu rừng bị nuốt chửng”: khu rừng Wilejka trong cuốn tiểu thuyết bị kẻ thù vây hãm tứ bề, và vào mùa đông - có lúc tuyết dày đến bốn mét - thì bị chìm trong tuyết).
Bản thảo của Romain Gary đã đi qua nhiều người thuộc giới xuất bản tại London (lúc này rất đa chủng tộc: không chỉ người Anh mà cả người Pháp, cũng như người Đông Âu); không lâu sau cuộc đổ bộ Normandie (trong khoảng thời gian ấy, Romain Gary bị thương nặng trong chiến đấu), Romain Gary nhận được thông tin từ Cresset Press, một nhà xuất bản London, nói rằng bản thảo đã được chấp nhận và sẽ được dịch sang tiếng Anh rồi in. Tuy về sau Romain Gary sẽ là một nhà văn viết không ít tác phẩm bằng tiếng Anh, nhưng vào thời điểm này, Romain Gary còn chưa thực sự giỏi tiếng Anh. Ta cũng cần để ý: vào thời điểm ấy, quân Đồng minh đã đổ bộ vào lục địa, cuốn tiểu thuyết của Romain Gary - đặt tầm quan trọng lớn lao vào trận Stalingrad - trở nên có một ý nghĩa đặc biệt: nó khẳng định vai trò của Hồng quân Liên Xô, trong đối sánh với các chiến công mới của Đồng minh.
Viola Garvin được John Howard của Cresset Press thuê để dịch cuốn sách của Romain Gary, và tháng Mười hai năm 1944, cuốn sách được xuất bản, dưới nhan đề Forest of Anger.
Đầu năm 1945, Romain Gary sửa chữa bản tiếng Pháp và - bởi giờ đây đã có thể in sách của những người thuộc đội quân của tướng de Gaulle bên Anh tại Pháp - cuốn sách xuất hiện lần đầu tiên trong tiếng Pháp, vào mùa hè năm ấy, dưới nhan đề Éducation européenne, do nhà xuất bản Calmann-Lévy in. Cuốn sách xuất hiện rất sớm ở nước Pháp mới được giải phóng, trong đó lại có nhiều âm vọng của cuộc kháng chiến chung: Éducation européenne đã được đón nhận nhiệt liệt, có nhiều độc giả, và nhận giải thưởng. Romain Gary chính thức trở thành nhà văn nổi tiếng.
Trong các sửa chữa để in tại Pháp, đáng chú ý hơn cả là chi tiết đưa lời bài Quốc ca Pháp (La Marseillaise) vào; ý nghĩa “châu Âu” cũng được nhấn mạnh hơn nhiều, thay vì tập trung vào chỉ Ba Lan như trước. Nhan đề cuốn sách cũng hoàn toàn thay đổi: Éducation européenne, với cách dùng từ “éducation” không kèm quán từ tất nhiên khiến người ta nghĩ ngay đến cuốn tiểu thuyết lừng danh của Flaubert, Éducation sentimentale (Giáo dục tình cảm). Có thể nói rằng, Romain Gary đã khẳng định tính cách Pháp của mình, bằng cách ấy (trước chiến tranh, Romain Gary đã nhập quốc tịch Pháp, nhưng các đạo luật sau đó đã khiến quốc tịch không còn chắc chắn: giờ đây, đã là anh hùng chiến tranh, lại là tác giả một cuốn tiểu thuyết lớn về kháng chiến, Romain Gary lấy lại được những gì tưởng đã mất).